Obecna zabudowa folwarczna wzniesiona została w 2 poł. XIX w., kiedy to całkowicie zmieniono układ folwarku włączając w jego obszar teren dworskiego sadu, a barokowy, ozdobny podjazd urządzono ogrodowo. Zrezygnowano wówczas z wcześniejszego, regularnego rozmieszczenia trzech majdanów gospodarczych, tworząc jedno podwórze o nieregularnej zabudowie, z utrzymanym wjazdem od zachodu, wytyczonym na osi fasady pałacu. Drugi wjazd poprowadzono przed fasadą pałacu na osi płn.-płd. wykorzystując, wcześniejsze ...
Obecna zabudowa folwarczna wzniesiona została w 2 poł. XIX w., kiedy to całkowicie zmieniono układ folwarku włączając w jego obszar teren dworskiego sadu, a barokowy, ozdobny podjazd urządzono ogrodowo. Zrezygnowano wówczas z wcześniejszego, regularnego rozmieszczenia trzech majdanów gospodarczych, tworząc jedno podwórze o nieregularnej zabudowie, z utrzymanym wjazdem od zachodu, wytyczonym na osi fasady pałacu. Drugi wjazd poprowadzono przed fasadą pałacu na osi płn.-płd. wykorzystując, wcześniejsze barokowe bramy płn. i płd. Zamykał on od zachodu część parkowo-ogrodową założenia i jednocześnie ograniczał nowy majdan folwarczny od wschodu. Jedynym budynkiem gospodarczym usytuowanym w bezpośrednim sąsiedztwie pałacu, przy bramie płd., była nowa, okazała stajnia koni wyjazdowych (z 3 ćw. XIX w.), utrzymana w formach historyzmu z elementami neoklasycyzmu i neorenesansu. W l. 60. XIX w. wybudowano neogotycki budynek bramny przy bramie płn.; w l. 70 XIX w. przylegającą do niego stodołę – przekształconą na owczarnię oraz w 4 ćw. XIX w. kolejną stodołę. Budynki te tworzyły płn. część wschodniego skrzydła zabudowy folwarcznej. Po płd. stronie skrzydła usytuowano w 4 ćw. XIX w. przylegające do siebie: oficynę mieszkalną nr 54; stajnię z częścią mieszkalną; owczarnię z częścią mieszkalną oraz oficynę mieszkalną nr 55, która posadowiona prostopadle do pozostałych budynków przylegała jednocześnie do bramy płd.
Pokaż więcej
Pokaż mniej
Północne skrzydło zabudowy folwarcznej tworzyły usytuowane przy murze ogrodzeniowym: stodoła z ok. poł. XIX w., dom zarządcy dóbr z k. XIX w. i spichlerz z 4 ćw. XIX w. oraz wybudowana w k. XIX w. wolnostojąca wozownia. We wschodnim skrzydle majdanu wzniesiono w l. 60. XIX w. oborę opasów wołowych, przekształconą po 1945 r. na owczarnię. Ponadto w południowej części podwórza wybudowano w l. 60. XIX w. wolnostojącą oborę z przylegającą kuźnią, a także na przełomie XIX/XX w. wolnostojącą oficynę mieszkalną nr 53 z piekarnią. Do zabudowy zespołu należały też usytuowane poza majdanem: dom leśnika – ob. dom mieszkalny nr 65 i posadowiona w pobliżu powozownia z 4 ćw. XIX w. (na wysokości stajni koni wyjazdowych), a także dom dziesięciorodzinny – ob. Zespół szkolno-przedszkolny „Nasza Szkoła” nr 31, z ok. 1930 r., który pierwotnie pełnił zapewne funkcję oficyny mieszkalnej dla pracowników majątku (nota katalogowa dla budynku – patrz podrozdział „Zabudowa wsi”). Z innych budynków związanych pierwotnie z zespołem wymienić także należy browar – ob. dom mieszkalny nr 64, który na pocz. XX w. był własnością prywatną oraz obecnie nie istniejący budynek szpitala, usytuowany przy murze cmentarnym kościoła p.w. św. Katarzyny. [za:] Studium wartości kulturowych gminy Kostomłoty, Online: |
|||||||||||||||||||||||||||
|
||
|
||